Dişeti Hastalığı Tedavisi

Diş etlerinde pek çok farklı hastalık meydana gelebilir. Diş eti hastalığı erken tedavisi için bu hastalıkların belirtilerini bilmek gerekir. Bu belirtilerin en yaygınları arasında diş etlerinde kızarıklık, şişlik, hassasiyet gibi durumlar yer alır. Ayrıca dişleri fırçalarken ya da diş ipi ile temizlerken kanama da olabilir. Diş eti hastalığının belirtileri ile ilgili şunlar söylenebilir:

• Şişmiş ve kızarmış diş etleri: Diş etlerinde bir problem olduğunun ilk belirtisidir. Tipik olarak tüm diş eti hastalıkları, diş eti çizgisi boyunca iltihaplanma ile başlar. Sağlıklı diş etlerinin pembe renkli olması gerekir. Eğer diş etlerinde bir kırmızılık varsa, bu durumda bir hekime görünmekte fayda vardır.

• Ağız kokusu: Ağız, çok sayıda bakteri bulunduran bir organdır. Bu bakterilerin beslenme aracı, diş yüzeyinde biriken plaklardır. Eğer bu bakteriler temizlenmezse, ağızdaki bakteriler de ürer ve sayıları artar. Bakterilerin diş etlerini tahriş etme etkisinin yanı sıra ağızda kötü bir koku oluşturan toksin salgılama özelliği de bulunur. Ağız kokusu da diş eti hastalığının belirtileri arasındadır.

• Diş etlerinde küçülme: Eğer dişlerde eskisinden daha uzun bir görüntü varsa, diş etlerinde küçülme olmuş demektir. Bu da diş eti çekilmesi olarak bilinen hastalığa işaret eder. Başlı başına bir hastalık olan diş eti çekilmesi, diş etlerinde küçülme ile belirti gösterebilir.

• Dişlerde hassasiyet: Aşırı soğuk ve sıcak yiyecek ve içeceklere karşı dişlerde hassasiyet oluşması, diş eti hastalığının bir belirtisidir. Genellikle bu belirti diş eti çekilmesiyle birlikte görülür.

Eğer dişlerde bu belirtilerden biri veya birkaçı görülüyorsa, diş eti rahatsızlığı olma ihtimaline karşı bir diş hekimine görünmek gerekir.

Diş etleriyle alakalı birçok hastalık bulunur. Bu hastalıkların tipi, diş eti tedavisini etkileyen bir durumdur. Çünkü her birinde uygulanması gereken tedavi yöntemi farklıdır. Diş ve diş eti hastalıkları arasında en sık görülen tipler aşağıda verilmiştir:

Gingivitis

Diş eti iltihabı olarak da bilinir. Diş eti hastalıklar arasında en hafif ilerleyendir. Periodontal hastalıklar genellikle gingivitis ile başlar. En önemli nedenleri arasında mikrobiyal dental plak yer alır. Bu hastalıkta yalnızca diş etleri etkilenir. Diş etlerinde kırmızılık, şişlik, kanama gibi durumlar görülebilir. Erken dönem bir diş eti hastalığı olduğu için neredeyse hiç ağrı yoktur. Gingivitis, düzenli ağız ve diş bakımı ile tedavi edilebilir. Ancak eğer tedavi edilmezse, ilerde daha büyük problemlere yol açabilir.

Kronik Periodontisis

Periodontisis tipleri arasında en sık görülenidir. Yetişkinlerin büyük bir çoğunluğunda bu hastalığa rastlanır. Çok yavaş ilerlediği için belirtileri geç fark edilebilir. Bu hastalıkta dişin çevresindeki destek dokuları enfeksiyona uğrar. Bu iltihap sonucu diş ile diş eti arasındaki doku ve kemik kaybı meydana gelir. Diş etlerinde çekilmeler, kızarmalar, fonksiyon bozukluğu gibi belirtileri vardır.

Agresif Periodontisis

Daha seyrek ama şiddetli şekilde görülen periodontisis tiplerindedir. Çoğunlukla gençlerde görülür ve kalıtsal da olabilir. Yerel tipte, diş eti ile ilgili belirtiler azdır; ancak kemik yıkımları ve cep derinliği ilerlemiş boyuttadır. Yaygın tipte ise kemik kaybı çok sayıda dişi etkilemekle birlikte klinik belirtiler de fark edilebilir seviyededir. Bu diş eti hastalığı ve tedavisi, kronik periodontisise göre daha karmaşık bir tedavisi vardır.

Sistematik Hastalıklarla Ortaya Çıkan Periodontisis

Bazı kan hastalıkları, bağışıklık sistemi hastalıkları, genetik hastalıklar ve metabolik hastalıkların ağız içi belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Tedavisi tıp doktoru ile birlikte ilerletilir.

Nekrotizan Periodontisis

Dişlerin arasındaki üçgen diş etinin tepesinden başlayıp diş etinin yok olmasına neden olur. Eğer tedavi edilmezse kemik erimesine yol açabilir. En şiddetli belirtisi ağrıdır. Daha çok sigara içenlerde, stresli olanlarda, ağız temizliğine dikkat etmeyenlerde, AIDS hastalarında görülür.

Diş Eti Absesi ve Periodontal Abse

Diş etine batan yabancı cisimler sonucu diş etinde abse meydana gelir. Bu bölgede kırmızılık, şişlik ve hassasiyet görülür. İleri kemik erimesi hastalığı olanlarda ve tedavi edilmemiş vakalarda, periodontal cep içindeki bakteri sayısı arttığı için derin dokuları da etkileyen periodontal abseler oluşur.

Diş eti hastalıkları nelerdir sorusunun cevabı bu şekildedir. Oluştukları yer, oluşma şekilleri ve yarattıkları etki bakımından diş eti hastalıkları birbirinden ayrılır. Özellikle diş eti hastalığının doğru tespit edilmesi, hastalığın tedavisi açısından çok büyük öneme sahiptir.

Diş eti hastalığı nedenleri pek çok faktöre bağlı olmakla birlikte ana neden, bakteri plağıdır. Dişin üzerinde, tırnağınızla kazıdığınızda kolayca fark edebileceğiniz plağın 1 miligramında yaklaşık 200 ile 500 milyon arası bakteri bulunur. Bu bakteriler de diş eti hastalıklarının temel nedenidir. Bununla birlikte sigara, stres, sağlıksız beslenme, ilaçlar, sistemik hastalıklar gibi durumlar da diş eti sağlığı üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. Diş eti hastalıklarına neden olan faktörler ile ilgili şunlar söylenebilir:

• Sigara Tüketimi: Sigara, yaygın olarak bilinen zararlarının yanı sıra diş eti hastalığı görülme riskini de artırır. Sigaranın içinde bulunan kimyasal maddeler ve ısı etkisi, diş eti iltihabı belirtilerini maskelemektedir. Bu nedenle iltihaplı olan diş eti kanamadığından da hastalar çoğu zaman diş eti hastalığı fark etmemektedir.

• Sistemik Hastalıklar: Diyabet gibi bazı sistemik hatalıklar veya bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar, diş eti hastalıklarına neden olan faktörler arasındadır. Vücudun savunma sistemi üzerinde etkisi olan hastalıklar, dişlerin ve diş etinin durumunu da olumsuz etkileyebilir. Hastaların enfeksiyona açık olduğu durumlarda diş eti hastalığı daha şiddetlidir ve tedavisi daha zordur.

• Ergenlik, Hamilelik, Menopoz: Kişilerin vücudundaki hormonlarda meydana gelen değişiklikler de diş eti hastalıklarına yol açabilir. Özellikle bu dönemlerde diş etlerinde ve dişlerdeki bakteri plağını kontrol altına almak için dişleri düzenli olarak fırçalamak ve diş ipi kullanmak gerekir.

• İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, diş etinde değişikliklere neden olur ve ağız içindeki diğer dokuları etkileyerek olumsuz bir sonuç yaratır. Bu ilaçlar arasında; doğum kontrol hapları, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar, antidepresanlar, bazı tansiyon ve kalp ilaçları, bağışıklık sistemi üzerinde baskı kuran ilaçlar, astım tedavisi için kullanılan ve kortizon içerikli bazı sprey formlu ilaçlar yer alır.

• Yetersiz ve Kötü Beslenme: Sağlıksız beslenme, vücudun bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkilediği için enfeksiyonlarda savaşmayı zor hale getirir. Diş eti hastalıkları da ciddi bir enfeksiyondur. Bu nedenle yetersiz ve kötü beslenme, diş eti iltihabı riskini artırır.

• Diş Sıkma veya Gıcırdatma: Diş gıcırdatma veya sıkma, diş ve diş eti arasındaki kuvvetin azalmasına ve doku yıkımına neden olur. Ayrıca diş eti çekilmesinin nedenleri arasında da sayılabilir. Bu durumu durdurmak için gece dişlere plak takılabilir.

Diş eti hastalığı sebepleri, genel olarak vücudun sağlığını da olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle bu risk faktörlerinden uzak durmak gerekir. Böylece diş ve diş etlerinin sağlığı da korunabilir.

Diş eti tedavi yöntemleri, hastalığın çeşidine göre değişiklik gösterilir. Genel olarak ise diş eti hastalığı tedavilerinde, diş ile diş eti arasındaki cepler özel bir alet aracılığıyla ölçülür. Bu ceplerin sayısı ve uzunluğuna göre teşhis konularak tedavi yöntemi seçilir. Derin cepler, diş eti hastalığının çok hızlı ilerlemesine neden olacağı için bunlar mümkün olduğunca sığlaştırılır. Çünkü, derin ceplerin içindeki mikroorganizmalar, fırçalama ve diş ipi kullanımıyla temizlenemez. Diş eti hastalığına göre uygulanan tedaviler şunlardır:

Diş Taşı Temizliği

Rutin kontrollerde, 6 ayda bir diş taşı temizliği yapılır. Diş eti hastalığı olan kişilerde ise bu temizlik daha sık yapılır. Çünkü ceplere yerleşen mikroorganizmalar, 3 ay içinde kemiklere çok ciddi zarar verecek kadar çoğalır. Diş taşı temizliğini sık sık yaptırmak, bu birikimi önler ve kemiğin zarar görmemesini sağlar.

Kök Yüzey Düzleştirmesi

Halk arasında bilinen ismi küretajdır. Bu tedavide, kök yüzeyine tutunan eklentiler özel küretler ile kazıyarak temizlenir. Yüzeyden uzaklaştırma ve sağlıklı kök yüzeyini açığa çıkarma işlemi ile diş etleri tekrar kök yüzeyine yapışır.

Gingivektomi ve Gingivoplasti

Bazı durumlarda görülen diş eti büyümelerinde, bu büyümelere kemik erimesi eşlik etmez ya da kemik oluşturmayı gerektiren derinlikte defektler oluşmaz. Bu durumdaki diş eti büyümelerinde, diş ile diş eti arasındaki cebin yumuşak doku duvarının kesilerek çıkarılmasına gingivektomi adı verilir. Gingivektomi diş eti tedavisi yaptıranlar, ardından gingivoplasti ile diş etlerinde daha sağlıklı ve güzel bir görünüm elde edebilirler.

Flap Operasyonu

Diş eti cepleri kök yüzey düzleştirme ile sığlaştırılamıyorsa, cerrahi yöntemler kullanılarak, cebi oluşturan diş eti çıkarılır. Çok derin ceplerde diş eti tamamen kaldırılır, altındaki kök yüzey düzleştirme yapılır, kapatılır ve dikişle sabitlenir. Bu aşamada, erimiş olan kemiğin desteklenmesi gerekiyorsa ya da o bölgede kemik oluşturulabileceği düşünülüyorsa, sert doku greftleri veya hastanın kendi dokusundan elde edilen kemik parçacıkları ile kaybedilen dokunun kazanılması sağlanır.

Kuron Boyu Uzatma Operasyonu

Dişlerin, diş eti seviyesinin üzerinde kalan kısımları uzatma için yapılır. Oldukça basit bit işlemdir. Bazı durumlarda dişlerdeki çürük veya kırık, diş eti seviyesinin altına kadar gidebilir veya dişlerin boyu çok kısalabilir. Bu durumlarda yapılan kuron, köprü gibi tedavilerin tutucu olması ve diş etinin sağlığı için diş eti seviyesi, kök kısmına kadar uzatılır.

Diş eti hastalıkları ve tedavi konusunda özen göstermek oldukça önemlidir. Özellikle belli bir hastalık varsa doğru tedavi yönteminin belirlenebilmesi için hekime görünmek gerekir. Hastalık yoksa da 6 ayda bir kontrole gidilmelidir.

Diş eti hastalığının şiddetine göre periodontoloji tedavisinin süresi değişebilir. Genellikle bu süre 3 hafta ila 6 ay arası değişiklik gösterebilir. Tedavi bittikten sonra ise 3-6 ay aralıklarla düzenli olarak kontrole gidilmelidir.

Diş ve diş eti hastalıklarının tedavi edilmemesi, zaman içinde başka hastalıklara da yol açar. Örneğin; çene kemiklerinde erime, dişlerde sallanama ve düşme, şiddetli enfeksiyonlar gibi durumlar görülebilir. Hastalıklar tedavi edilmezse; dişlerde kızarık, şiş, çekilmiş görüntü olur. Ayrıca kanamalar meydana gelir ve ağız kokusu oluşur.

Diş eti hastalığı ve iltihabının geçmesi için en iyi yöntem ağız hijyenini korumaktır. Günde 3 defa dişler fırçalanmalı, uygun teknikle dil temizlenmeli ve diş ipi kullanılmalıdır. Ayrıca diş eti hastalığına yol açan risk faktörlerinden de uzak durulmalıdır. Düzenli olarak diş hekimi kontrolüne gidilmelidir.